ԱՇՈՏ ՇԱՅԲՈՆ

26 հունվար, 1905 - 15 հունվար, 1982

Աշոտ Գասպարյան

Ծնվել է Թիֆլիսում: 1924թ. ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը, 1936թ.` Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտը: 1936-41թթ աշխատել է «Հայֆիլմ» կինոստուդիայում: 1941-45թթ մասնակցել է Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմին: Գրականություն մուտք է գործել որպես բանաստեղծ։ Նրա «Դինամո նվագ», «Նաիրի քուչա», «Կարմիր քաղաքի շրջմոլիկը», «Կովկաս» բանաստեղծությունների գրքույկները հրատարակվել են 1925թ., Թիֆլիսում։ Այնուհետև տպագրվել են «Լիրիկա» (1927թ.) և «Հայրենական լիրիկա» (1944թ.) ժողովածուները։ Առաջին արձակ գործը «Զրահավոր գարուն» (1931թ.) վիպակն է, որը պատկերում է կոլտնտեսային շարժման անցուդարձերը։ Եղել է գիտաֆանտաստիկ ժանրի հիմնադիրը հայ գրականության մեջ, որի շրջանակներում հեղինակել է «Գիշերային ծիածան» (1942թ.), «Սպիտակ ստվերների աշխարհում» (1951թ.), «Տիեզերական օվկիանոսի կապիտանները» (1955թ.), «Երկիր մոլորակի գաղտնիքները» (1960թ.) վեպերը: 1965թ. հրատարակել է «Սերունդ» եռերգության առաջին վեպը` «Անսովոր պատմությունը»: Հեղինակել է նաև «Թիկունքում» (1931թ.), «Երջանիկ սերունդ» (1947թ.), «Սուվորովականներ» (հեղինակակից՝ Հ.Ղափլանյան, 1948թ.) և այլ պիեսներ, որոնք բեմադրվել են: Նրա սցենարով նկարահանվել է «Սևանի ձկնորսները» (1936թ.) գեղարվեստական կինոնկարը: Մահացել է Երևանում: