ՊԵՏՐՈՍ ՇԱՆՇՅԱՆ

26 նոյեմբեր, 1819 - 2 ապրիլ, 1889

Ծնվել է Թիֆլիսում, ազնվականի ընտանիքում։ 1837թ. ավարտել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը, 1843թ.՝ Պետերբուրգի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետը։ 1843-49թթ ապրել է Եվրոպայում, դասախոսություններ լսել Սորբոնի համալսարանում։ 1849թ. և 1851-57թթ լինելով Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցի տեսուչ՝ բարելավել է դպրոցի ուսումնադաստիարակչական գործը, մտցրել նոր առարկաներ՝ բնական գիտություններ, ընդհանուր պատմություն, ֆրանսերեն և այլն։ Ներսես Ե Աշտարակեցու մահից (1857թ.) հետո, հալածվել է հետադեմ կղերական, գործիչներից և հեռացել Ներսիսյան դպրոցից։ 1858-62թթ ապրելով Պետերբուրգում՝ հանդիպումներ է ունեցել «Սովրեմեննիկ»-ի խմբագիրներ Ի.Պանանի, Վ.Նեկրասովի և ռուս առաջադեմ այլ գրական գործիչների հետ։ 1863թ. եղել է Ղարաբաղի Եղիշյան դպրոցի տեսուչը։ Վերադառնալով Թիֆլիս՝ հիմնել է մասնավոր դպրոց։ Կյանքի վերջին տարիներն անցկացրել է Վեձիս գյուղի իր կալվածքում, որի բնակիչներին դեռևս 1850-ական թվականներին ազատագրել էր ճորտական կախումից։ Հեղինակել է ազգային-պահպանողական ոգով գրված «Երկու խոսք համքարների մասին» (1857թ., ռուսերեն), «Համառոտություն քրիստոնեական ուսման Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցվո», 1866թ., «Ուսումն պարտուց» (1870թ.) և այլ աշխատություններ և բազմաթիվ հոդվածներ։ Մահացել է Թիֆլիսում: