Նիկոլ Աղբալյան

Գրականագետ, պետական գործիչ

Հարություն Զաքիև

Ճարտարագետ, ճարտարապետ

Լևոն Կարախան

Քամանչահար

Հրայր Մուրադյան

Գրականագետ, դրամատուրգ

Վանո Մուրադելի

Կոմպոզիտոր

Ամալյա Մխիթարյան

Դերասանուհի, տիկնիկավար

Սիմոն Սիմոնյան

Արձակագիր, հրապարակախոս, բանասեր

Վազգեն Ամիրբեկյան

Արձակագիր, լրագրող

Լուիզա Պոզապալյան

Օպերային երգչուհի

Ժաննա Բլբուլյան

Դերասանուհի, երգահան

Մարտին Ահարոնյան

Կիթառահար, երգահան, գեղանկարիչ

 

 

 

 

ԳՐԻԳՈՐ ԱՐԾՐՈՒՆԻ

Գրաքննադատ, հրապարակախոս

27 փետրվար, 1845 - 19 դեկտեմբեր, 1892

Ծնվել է Մոսկվայում: Եղել է պետական գործիչ, գեներալ Երեմիա Արծրունու որդին: 1858-63թթ սովորել է Թիֆլիսի ռուսական գիմնազիայում: Այնուհետև ուսանել է Մոսկվայի և Պետերբուրգի համալսարաններում, 1867-69թթ` Հայդելբերգի համալսարանում` ստանալով քաղաքատնտեսության և փիլիսոփայության դոկտորի գիտական աստիճան: 1865-70թթ թղթակցել է «Մեղու Հայաստանի», «Հայկական աշխարհ» պարբերականներին: 1869-70թթ հայերենի դասեր է առել Վիեննայի, ապա Վենետիկի Մխիթարյանների մոտ: 1870թ. սեպտեմբերին վերադարձել է Թիֆլիս, պաշտոնավարել Գայանյան օրիորդաց դպրոցում։ 1872-92թթ եղել է «Մշակ» թերթի հիմնադիր-խմբագիրը: Եղել է հայ ազատական գաղափարախոսության ներկայացուցիչներից: Ազգային առաջադիմության տեսանկյունից վտանգավոր համարելով օտարերկրյա կապիտալի մուտքը Այսրկովկաս` առաջարկել է տեղական միջոցներով հիմնել բաժնետիրական ընկերություններ, փոխօգնության գանձատներ: Պայքարել է հանուն բուրժուադեմոկրատական բարեփոխումների, ժողովրդի կրթության, լուսավորության, կնոջ իրավահավասարության: Հրապարակախոսական գործունեությանը զուգընթաց զբաղվել է գրական ստեղծագործությամբ։ Գրել է հուշագրական բնույթի գործեր, «Էվելինա» (1891թ.) վեպը, պատմվածքներ, ակնարկներ, ֆելիետոններ և այլն։ Հարուստ է մանավանդ նրա գրական-քննադատական ժառանգությունը։ Դեռ հայդելբերգյան շրջանում դրել է իդեալներ առաջարկող և հասարակության ախտերն անխնա մերկացնող գրականության զարգացման պահանջը, շեշտել ռոմանտիկական և ռեալիստական արվեստը հասարակության կենսական շահերին ծառայեցնելու միտքը։ 1880-ական թվականներին հրաժարվել է ռոմանտիկական գրական ուղղությունը պաշտպանելու նախկին դիրքավորումից։ Եռանդուն մասնակցություն է ցուցաբերել սուլթանական բռնապետության դեմ ռեալիզմի նոր սահմանում` ելնելով տիպականության, տիպ-կերպարի այն ժամանակվա ընդունված ըմբռնումից: Ըստ նրա` տիպը բազմաթիվ անհատականությունների ընդհանրացման արդյունք է, որը ներառում է հոգեբանությունների և բնավորությունների տիպական միջինը: Հանդես է եկել Նիոբե, Ասիացի, Է.Շատիրավացի գրական կեղծանուններով: Մահացել է Թիֆլիսում, թաղված է տեղի Խոջիվանքի հայկական պանթեոնում: