Սիմեոն Ապարանցի

Պատմաբան, բանաստեղծ

Սիմոն Վրացյան

Պետական գործիչ, հրապարակախոս

Էլիզա Բինեմեճյան

Դերասանուհի

Գուրգեն Ավետիսյան

Քանդակագործ, գեղանկարիչ

Զավեն Սարգսյան

Լուսանկարիչ

Էդուարդ Զորիկյան

Երգահան, երգիչ

Արմեն Բարսեղյան

Դերասան, բեմադրիչ

Կարեն Խաչատրյան

Մնջախաղաց, պարող

Տիգրան Դանիելյան

Հաղորդավար, լրագրող

 

 

 

 

ԱՐՍԵՆ ԱՅՏԸՆՅԱՆ

Լեզվաբան, բանասեր

7 հունվար, 1825 - 8 հուլիս, 1902

Ծնվել է Կոստանդնուպոլսում: 1835թ-ից սովորել է Վիեննայի Մխիթարյանների մոտ: Դասավանդել է Զմյուռնիայի և Կ.Պոլսի Մխիթարյանների վարժարաններում, զբաղվել գիտական գործունեությամբ: 1842թ-ից եղել է Վիեննայի Մխիթարյան միաբանության անդամ, 1886թ-ից` աբբահայր: 1885թ. մշակել, հարստացրել ու հրատարակել է Վ.Չալըխյանի «Քերականութիւն հայկազնեան լեզուի...» գիրքը: 1887թ. հիմնել է «Հանդես ամսօրյա» հայագիտական պարբերականը: Նրա գիտական ժառանգության մեջ առանձնահատուկ տեղ է գրավում «Քննական քերականութիւն աշխարհաբար կամ արդի հայերէն լեզուի» (1866թ.) աշխատությունը, որը դարակազմիկ նշանակություն է ունեցել հայերենագիտության պատմության մեջ: Այն բաղկացած է ընդհանուր տեսական («Նախաշաւիղ») և բուն քերականական մասերից ու հավելվածից: Լեզվի զարգացումն ընկալել է բնաշրջ. (էվոլյուցիոնիստական) տեսանկյունից: Նրան է պատկանում հայոց լեզվի պատմության առաջին գիտական շրջանաբաժանումը (գրաբար, միջին հայերեն, աշխարհաբար), բարբառների դասակարգումն ըստ աշխարհագրական սկզբունքի: Նա գրաբարը գնահատել է որպես ճոխ ու զարգացած լեզու, միաժամանակ ընդգծել, որ ասպարեզը պետք է տրվի աշխարհաբարին: Այդ նկատառումով էլ գրել է արևմտահայ աշխարհաբարի քերականությունը: Մահացել է Վիեննայում: