ԼԵՎՈՆ ՄԱՆՎԵԼՅԱՆ

3 դեկտեմբեր, 1864 - 21 փետրվար, 1919

Ծնվել է Ներքին Ագուլիսում: Նախնական կրթությունն ստացել է Վերին Ագուլիսի ուսումնարանում, որտեղ աշակերտել է Րաֆֆուն։ Այնուհետև սովորել է Թիֆլիսի գիմնազիայոմ։ 1890թ. ավարտել է Մոսկվայի համալսարանի պատմալեզվագրական ֆակուլտետը։ Դասավանդել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում, Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում, պաշտոնվարել Բաքվի Հայոց մարդասիրական ընկերությունում։ Գրողի ստեղծագործությունը, որ ամփոփված է «Բանաստեղծություններ և պոեմներ» խորագրով ժողովածուներում (գիրք 1-2, 1899-1907թթ), կապված է անցյալի առաջավոր-դեմոկրատական գրականության ավանդույթների հետ։ Եղել է հայ գրականության մեջ դրամատիկական պոեմի սկզբնավորողը: Գործերից են` «Գալիլե և Միլտոն», «Փոթորիկ», «Դեպի վեր» (1902թ.), «Սասունցի Դավիթ և Մսրա Մելիք» (հրատարակված 1940թ.)։ Նրա պիեսները նկատելի դեր են կատարել հայ ռեալիստական-հոգեբանական դրամայի զարգացման գործում` «Նկարիչ Թաշճյան» (1903թ.), «Դոկտոր Երվանդ Բոշայան» (1900թ.), «Վերածնվածը» (1906թ.), «Մագդա» (1913թ.)։ 1892թ. լույս է տեսել «Տիգրանուհի» պատմադիցաբանական ողբերգությունը։ «Խորտակված կյանք» (1897թ.) վեպում ներկայացված է կապիտալիստական իրականության հետ անհատի բախումն ու կործանումը։ Զբաղվել է նաև թատերական և գրականագիտական հարցերով, գրել է «Ռուսահայ գրականության պատմություն» (1909-12թթ) աշխատությունը։ Մահացել է Թիֆլիսում։